Kalın bağırsağın en uzun kısmı olan kolonda ortaya çıkan kanserlere kolon kanseri ve makata yakın olan son kısmında ortaya çıkan kanserlere ise ‘rektum kanseri’ denir. Kolon ve rektum, sindirim sisteminin kalın bağırsak denen kısmını oluşturur, üzere üç ayrı bölümü vardır. Kolonun rektumla birleştiği yer sigmoid kolondur. Kolonun ince bağırsakla birleştiği yere çekum adı verilir. Kısmen sindirilmiş gıdalar ince bağırsaktan kolona gelir. Kolon su ve mineralleri besinden ayırır, geri kalanı anüsten atılmak üzere depolar

Bir kez rektum kanseri teşhisi konduktan sonra, bir sonraki adım kanserin kapsamını (evre) belirlemektir. Evreleme, sizin için en uygun tedavilere ilişkin kararların alınmasına yardımcı olur. Aşağıdaki kan testleri ve görüntüleme çalışmaları rektal kanser evrelemesinde rol almaktadır:

Tam kan sayımı (CBC): Bu test kanınızdaki farklı hücre tiplerinin sayısını bildirir. Bir CBC, alyuvar sayımınızın düşük olup olmadığını gösterir (anemi), bu da tümörün kan kaybına neden olduğunu gösterir. Yüksek düzeyde beyaz kan hücresi, rektal bir tümörün rektumun duvarından geçmesi riski olan bir enfeksiyon belirtisidir.

Karsinoembriyonik antijen (CEA): Kanserler bazen kandaki tümör belirteçleri olarak adlandırılan maddeleri üretirler. Böyle bir markör olan karsinoembriyonik antijen (CEA), kolorektal kanserli kişilerde normalden daha yüksek olabilir. CEA testi, tedaviye verdiğiniz cevabı izlemede özellikle yararlıdır.

Kimya analiz panosu: Bu test kandaki bir takım kimyasalları ölçer. Bu kimyasalların bazılarının anormal seviyeleri, kanserin karaciğere yayılmış olduğunu düşündürür. Diğer kimyasalların yüksek seviyeleri, böbrekler gibi diğer organlarla ilgili sorunları gösterebilir.

BT (bilgisayarlı tomografi) göğüs taraması: Bu görüntüleme testi rektum kanserinin karaciğer ve akciğer gibi diğer organlara yayılıp yayılmadığını belirlemeye yardımcı olur.

Pelvisin MR görüntüsü (manyetik rezonans görüntüleme): MR, rektumdaki tümörleri çevreleyen kasların, organların ve diğer dokuların detaylı bir görüntüsünü sağlar. Bir MR ayrıca rektumun yakınında bulunan lenf bezlerini ve rektal duvardaki farklı doku tabakalarını gösterir.

Rektum Kanserinin  Evreleri Nelerdir?

Rektal kanserler beş muhtemel evreden birine (evre 0 evre ile evre 4) geçebilir. Basitleştirilmiş biçimde aşamaları şöyledir:

Evre 0: Rektal astar (mukoza) yüzeyinde, bazen bir polip içinde kanser hücreleri

Evre I: Tümör rektal mukozanın altına uzanır, bazen rektal duvara nüfuz eder

Evre II: Tümör rektal duvara ya da rektal duvara doğru uzanır, bazen rektumun yanındaki dokulara ulaşır ve üzerine dokundurur

Evre III: Tümör rektumun yanındaki lenf düğümlerine, aynı zamanda rektal duvarın dışındaki yapılara ve dokulara istila ediliyor

Evre IV: Tümör, rektumdan uzaktaki uzak bir organa veya lenf bezlerine yayılmıştır.

Evreleme, tümörün derecesini belirlemek için tümörden alınan bir doku örneğini incelemek (biyopsi) da içerir. Düşük dereceli tümörler yavaş büyür ve yayılırlar. Aksine, yüksek dereceli tümörler büyür ve hızla yayılır, bu nedenle daha agresif tedavi gerekebilir.

Rektum Kanseri Tanısı Nasıl Konur?

Rektal kanama veya demir eksikliği anemisinin nedenini bulmak için bir doktor testleri emredince rektal kanser sıklıkla teşhis edilir. Bu testlerin en doğru olanı kolonoskopidir. Bir kolonoskopide, doktor, ince, esnek, aydınlatılmış bir tüp kullanır; bu tüp, kolonunun ve rektumun iç kısmını görüntülemek için ucunda bir video kamera (bir kolonoskop) bulunur.

Bazen rektal kanserde belirgin bir belirti yoktur. Semptomsuz kişiler, tarama kolonoskopisi yaptıklarında rektal kanseri olduklarını öğrenebilirler – yani ortalama kolorektal kanser riski olan herkese 50 yaşında bir kolonoskopi önerilir. Kolonoskopi sırasında şüpheli görünümlü alanlardan küçük doku numunelerini (biyopsi) çıkarmak genellikle mümkündür. Bu dokunun laboratuvar analizi diyagnozun için önemlidir.

Rektum Kanseri Tedavisi Nasıl Yapılır?

Rektal kanser genellikle multimodal terapi olarak bilinen bir yaklaşım olan birden fazla tedavi türünü (modalite) gerektirir. Genel olarak rektum kanserinde kullanılan tedavi yöntemleri, birçok kanser tipinin tedavisinde kullanılanla aynı yöntemlerdir. Bunlar;

Tümörü çıkarmak için uygulanan cerrahi tedavi,

Kemoterapi, genellikle kanser hücrelerini hedef alan iki veya daha fazla ilaçtan oluşur. Rektal kanserli kişilerde, kemoterapi genellikle ameliyattan önce veya sonra radyasyon tedavisi ile birlikte kullanılır. Kanser hücrelerini öldürmek için X-ışınları gibi yüksek güçlü kirişler kullanan radyoterapi terapisi

Cerrahi seçenekleriniz aşağıdakileri içeren bir dizi faktöre bağlıdır:

Kanser evresi ve derecesi

Rektumda tümörün yeri

Tümör boyutu

Yaşınız

Genel sağlık durumunuz

Tıbbi geçmişi

Farklı prosedürleri öğrendikten sonra tercihleriniz

Rektal kanseri tedavi etmek için sıklıkla kullanılan prosedürlerden bazıları şunlardır:

 

Son kolostomi ile abdominoperineal rezeksiyon Abdominoperineal rezeksiyon (APR), anal sfinktere çok yakın bulunan rektal tümörler için en iyi tedavi şansı sunar. Bu bölgede kanser olduğunda, cerrah hem tümörü hem de sfinkteri çıkarmak zorundadır.

Aksi takdirde, tümörün her tarafında sağlıklı bir doku marjı elde etmek mümkün değildir – açık veya sağlıklı kenar boşlukları kanserin geri dönme riskini azaltır. APR’den sonra, dışkıyı anüs üzerinden geçirmemiz artık mümkün değildir. Bir uç kolostomi, APR öncesi rektuma bağlanan kolonun ucunu alt karındaki cerrahi bir açıklığa (stoma) bağlar. Tabure daha sonra stoma üzerine yerleştirilmiş çıkarılabilir bir torbaya geçer.

Koloanal anastomoz

Bu sfinkter koruyucu prosedür, eğer tümör anal sfinkterin üstünden en az 0,39 inç (1 santimetre) yukarıda ise, rektum kanseri ameliyatı için bir seçenek olabilir. Cerrah, berrak marjlar elde etmek için rektumun tamamını ve çevredeki dokuların tümünü çıkarır. Ardından, kolonun kalan ucu kolona bağlı bir kese şekline sokulabilir. Alternatif olarak, kolonun ucu doğrudan anüse bağlanabilir.

Düşük anterior rezeksiyon

Anüsü sağlam bırakan bu prosedür, tümör rektumun üst kısmında bulunduğu zaman uygulanabilir. Cerrah, rektumun alt kısmını terk eden ve etrafındaki sağlıklı doku marjını kaldırır. Kolonun sonu daha sonra rektumun geri kalan kısmına yapıştırılır.

Lokal eksizyon

Lokal eksizyon rektal tümörü ve sağlıklı bir doku marjını ve rektal duvarın tümör altındaki bölümünü alır. Bu teknik, biyopside tümörün yayılma ya da tekrarlama olasılığının düşük olduğunu gösterdikten sonra genellikle erken, küçük evre 1 rektum kanserleri için ayrılmıştır. Listelenen diğer prosedürlerin aksine, lokal eksizyon lenf nodu çıkarma işlemini içermez. Bunun yerine, eksize edilen doku bir laboratuarda incelenerek tümörün beklenenden daha gelişmiş kanser olduğunu gösteren özelliklere sahip olmadığından emin olunur. Bu özelliklerden herhangi biri varsa, standart bir işlem gerekli olabilir.

Daha kapsamlı cerrahi

Crohn hastalığı, ülseratif kolit veya kolorektal kansere genetik bir yatkınlıkla ilişkili rektum kanseri olan insanlar tipik olarak burada açıklanan prosedürlerden daha kapsamlı cerrahiye ihtiyaç duyar. Cerrahi öncesi veya sonrası kemoterapiye de ihtiyaç vardır.

Kombinasyon terapisi

Evre II ve evre III rektal kanserler için standart tedavi, tipik olarak cerrahiden önce verilen (ön operatif) kemoterapi ve radyasyon (kemoradyoterapi) kombinasyonudur. Bu yaklaşım, tekrarlama riski yüksek olan bazı evre I rektum kanserlerinin tedavisinde de bir seçenektir. Preoperatif kemoradyoterapinin yararları arasında şunlar sayılabilir:

Kemoterapinin kanser hücreleri üzerindeki etkisi nedeniyle artan radyasyon tepkisi

Azalan tümör boyutu

Bazı vakalarda kanser evresini düşürdü

Ameliyatın anal bölgesini sağlam bırakma şansının artması (sfinkter koruyucu cerrahi)

Daha düşük kanser nüks riski

Preoperatif kemoradyoterapi ile ameliyat arasındaki olağan periyot yaklaşık altı haftadır. Cerrahiden sonra, çoğu kişide kalan kanser hücrelerini yok etmek için ek kemoterapi uygulanır.

Evre IV rektum kanseri

Evre II ve III rektum kanserlerinde kullanılan tedavilerin bazıları evre IV kanserler için de uygun olabilir. Tanım gereği, evre IV rektum kanseri vücudun farklı bir bölümüne, genellikle karaciğere yayılmıştır (metastaz yapmıştır). Bazı vakalarda, primer tümör çoğunlukla rektuma ve yakındaki lenf düğümlerine hapsedildiğinde karaciğerde metastatik bir tümör ortaya çıkabilir. Böyle bir durumda, doktorunuz birincil tümörü ve karaciğer tümörünü bir kerede kaldırmak için ameliyat önerebilir.

Diğer vakalarda, karaciğer metastazı ortaya çıkmadan önce, primer tümör rahim ve yumurtalıklar gibi rektumun yakınındaki organlara yayılabilir. Bu olgularda kompleks cerrahi ve pelvik yapıların rekonstrüksiyonu da mümkündür.

Evre IV rektum kanseri için kullanılan ilaçlar

Kemoterapi, evre IV rektum kanseri olan kişiler için ömrü uzatabilir, bazı durumlarda radyasyon tedavisi olabilir. Ameliyattan sonra her iki tedavi de verilebilirken, kemoterapi ameliyat öncesinde daha sık kullanılmaktadır. Kemoterapi veya radyoterapi, kanserin ameliyat için aşırı geniş olduğu durumlarda semptomların hafifletilmesi için kullanılabilir.

Evre IV rektum kanseri olan insanlar, kanser kemoterapisine ilaveten üç yeni FDA onaylı ilaçtan birini alabilir. Biyolojik olarak adlandırılan bu ilaçlar, tümörlerin büyümesine olanak tanıyan kanser hücresi özelliklerini hedef alır. Standart kemoterapiye biyolojik bir ilacın eklenmesinin, bazı kolorektal kanser vakalarında tedaviye yanıtı geliştirdiği bulunmuştur. Biyolojiyi içeren terapiye hedefli terapi denir.

Evre 4 kolorektal kanserin birinci basamak tedavisinde kemoterapi ile kullanılan FDA onaylı biyolojik ilaçlar şunlardır:

Bevacizumab (Avastin)

Setuksimp (Erbitux)

Panitumumab (Vectibix)